منظره پردازی در نگارگری ایران

منظره پردازی در نقاشی ایرانی و اروپایی دارای اهمیت خاصی است که با نگرش های متفاوت و شیوه های گوناگون به آن پرداخته شده است. نگارگری ایران از قرون اولیه هجری تا به امروز با شیوه و سنتی خاص که متکی بر زیبایی شناسی و باورهای ایرانی است به مسیر خود ادامه داده است. طبیعت گرایی و آمیختگی انسان با طبیعت که ریشه در اعتقادات باستانی مردم ایران دارد، همواره در مینیاتورها به عنوان عنصری ضروری و اصلی زیباشناسانه مشاهده شده است. حیاط و باغ که در نقاشی ایرانی به جوی های آب و انواع گیاهان و پرندگان مزین می باشد، به اعتقاد بسیاری از محققین و نظریه پردازان با الگوی « باغ های بهشت»[1] ساخته شده است و در واقع تصاویری خیالی یا مثالی را از جهان برین نشان می دهد. 1- مراد از باغ های بهشت، تعبیری عام و کلی از بهشت در ادیان مختلف است که مختص الگوی بهشت در قرآن نیست، بلکه در شیوه منظره سازی قبل از اسلام نیز جوی های روان، حوضچه ها و انواع درختان و گیاهان را در حیاط سازی و باغ سازی مشاهده می کنیم. مانند آثاری که از پاسارگاد و کاخ ها و شکارگاه های ساسانی بجای مانده است.